Rechts boven de houtzagerij en links onder Vlasfabriek Zwartenberg in augustus 1950

Hazeldonk en balkengat  (3)

In maart 1912 visten enkele arbeiders van houtzagerij Aarden, het lijk uit de Mark op, van de sinds enige tijd vermiste Terheijdenaar  L. Jooren. Een gapende hoofdwond van ongeveer zes centimeter ‘ welke tot zijn in hersenen doordrong, ’ wees bij nader onderzoek uit, dat deze niet werd aangebracht door een schip of ander vaartuig maar een scherp voorwerp. Ook het ontbreken van een jas en portemonnee duidden erop dat hier sprake was van een misdrijf. 11 mei 1933 werd in de Mark het levenloze lichaam gevonden van de 22- jarige Adriana van Beek- van Beers. Ze woonde met man en kind in een van de arbeidershuisjes van Aarden aan de Mark. Volgens de achtergelaten sporen, moet ze de dag tevoren zijn uitgegleden en in het water terecht gekomen zijn. De emmer die bij haar gevonden werd, wees erop dat ze de was aan het doen was. 30 augustus 1933 om half vijf ‘s nachts zagen enkele voorbijgangers rook op het terrein. De nachtwacht had de brand al ontdekt, maar was vervolgens totaal de kluts kwijt. Door brandgeroep werd de familie Aarden gewekt en in nachtgewaad rende men naar de brandhaard . Het ketelhuis stond in lichterlaaie. De stoker werd gewekt en met behulp van de inwoners en het aanwezige blusmateriaal werd getracht de brand te bestrijden. Water was er genoeg maar het blusmateriaal bestond slechts uit een grote hoeveelheid emmers, dus u kunt zich wel een beeld vormen van het tafereel dat zich kort daarop zou afspelen. Al snel werd daarom de brandweer van Zevenbergen te hulp geroepen.  Ook burgemeester Vermeulen van Terheijden was spoedig ter plaatse om actief aan het reddingswerk deel te nemen en assistentie aan te vragen bij de brandweerkorpsen van Roosendaal en Breda omdat het gevaar niet denkbeeldig was dat het vuur zou overslaan op de grote voorraad hout op het terrein. Nadat deze korpsen waren gearriveerd, kon al snel het sein brand meester worden gegeven. Het ketelhuis was totaal uitgebrand. Het was gelukkig windstil en het ingestorte dak van het ketelhuis doofde het vuur. De brand was waarschijnlijk ontstaan doordat het zaagsel in de nabijheid van de warme ketel ging smeulen en vlam vatte. De avond tevoren was het ook al gebeurd maar kon het nog net op tijd geblust worden. 15 juli 1934 overleed de arbeider J.A. Roovers uit Leur aan zijn verwondingen, de zaterdag tevoren opgelopen bij de val van een drie meter hoge stapel hout. De stapel waarop hij zich bevond werd opgehesen. Hij viel op de betonnen vloer. Zwaar gewond en verlamd werd hij naar zijn vrouw en acht kinderen gebracht alwaar hij overleed. In de middag van vrijdag 20 augustus 1937 was de 34-jarige Theo Kommeren uit Langeweg met een zaagmachine een boom aan het bewerken. Een rondvliegend stuk hout kwam met een dusdanige kracht tegen zijn voorhoofd, dat de man na enkele ogenblikken de geest gaf. Een vrouw met vier kinderen liet hij achter. Op maandagavond 10 november 1941 ontstond brand in vlasfabriek Zwartenberg,  gelegen aan de zuidzijde van de Mark, tegenover de houtzagerij.  Door een vonkenregen dreigde ook de houtzagerij weer een prooi voor de vlammen te worden. De brandweerkorpsen van omliggende gemeenten konden dit voorkomen. Om vijf uur in de morgen kon het sein brand meester worden gegeven maar de vlasfabriek was tot op de grond toe afgebrand. Melkveehouder Frans Aarden bewoonde sinds 1938 Hoeve Hazeldonk met de nieuwe woning ontworpen door Jos Bedaux . Na de tweede wereldoorlog brachten kunststofproducten de houthandel een zware klap toe. Met uitzondering van Hoeve Hazeldonk, werden in december 1958 de houtzagerij met houtloodsen, inventaris , acht arbeiderswoningen, kantoor en villa geveild. Aannemer van Oosterwijk nam de opstallen over. Het terrein zou de komende jaren een verlaten,  verwaarloosde en troosteloze aanblik krijgen. Het balkengat verlandde, de arbeiderswoningen verpauperden,  Zeehavenbedrijf Dordrecht begon er een groot op- en overslagbedrijf. De zagerij werd in 1981 gesloopt. Een aantal nieuwe bedrijven herbergt sindsdien het voormalige terrein van de houtzagerij . Hazeldonk ging weer bergop en de naam balkengat  zonk bij velen tot onbekende diepte. Mei 2017